Pisząc niniejszy artykuł opieraliśmy się na informacjach, uzyskanych od pracowników Wydziału Kadr i Organizacji Urzędu Miejskiego w Gdańsku oraz reprezentantów Regionalnego Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji. Wiele odpowiedzi znaleźliśmy również w uchwale Rady Miasta Gdańska z 23 maja 2002 roku „w sprawie zasad i trybu przeprowadzania wyborów do rad jednostek pomocniczych”.
Gros poniższych pytań zadawali sobie podczas ostatniego zebrania członkowie grupy inicjatywnej oruńskiej rady osiedla.
Kiedy odbędą się wybory do oruńskiej rady osiedla?
Najpierw pod wnioskiem o powołanie rady osiedla trzeba zebrać 10% podpisów zameldowanych mieszkańców Oruni, Świętego Wojciecha i Lipiec.
- Taki wniosek najlepiej złożyć już po tym, kiedy zostanie wybrana nowa Rada Miasta Gdańska i nowy prezydent złoży ślubowanie – informuje Beata Matyjaszczyk, przedstawicielka RCIiWO.
Wybory samorządowe odbywają się 21 listopada. Nowy prezydent Gdańska składa ślubowanie w grudniu/styczniu (w zależności, czy do jego wyłonienia potrzeba było jednej czy dwóch tur wyborów). Uroczystość ta jest równorzędna z oficjalnym objęciem przez niego funkcji prezydenta. W przypadku, kiedy w poprzedniej kadencji Rady Miasta Gdańska, dana jednostka pomocnicza nie miała swojej rady osiedla (tak jak w przypadku Oruni) prezydent zarządza do niej wybory w terminie 90 dni od złożenia wspomnianego wyżej wniosku.
W praktyce oznacza to więc, że wybory do oruńskiej rady osiedla mogłyby się odbyć w okolicy marca-kwietnia przyszłego roku.
Ile dokładnie trzeba na Oruni, Świętym Wojciechu i Lipcach zebrać podpisów pod wnioskiem o powołanie rady osiedla?
Na terenie Oruni, Świętego Wojciecha i Lipiec uprawnionych do głosowania ( stan na koniec września tego roku) jest 12994 osób. 10 procent z tej liczby to w przybliżeniu 1300. Jest to minimalna liczba osób, które muszą podpisać się pod wnioskiem o powołanie rady osiedla. W praktyce warto zebrać takich podpisów nieco więcej - przy liczeniu poparcia może okazać się, że niektóre podpisy się dublują albo nie zawierają wszystkich niezbędnych danych.
Przypomnijmy - osoba, która podpisuje się pod wnioskiem o powołanie rady osiedla musi podać swoje imię, nazwisko, adres zamieszkania i PESEL.
Gdzie odbędą się wybory?
Cytowana wyżej uchwała RMG mówi: „ W celu przeprowadzenia wyborów do rad jednostek pomocniczych powołuje się Miejską Komisję i Obwodowe Komisje.” Ta pierwsza powoływana jest przez RMG. W Miejskiej Komisji pracuje 6 członków. I to właśnie oni decydują o utworzeniu obwodów głosowania (mogą one obejmować maksymalnie do 6000 mieszkańców). O tym jakie będą to obwody i gdzie będą siedziby obwodowych komisji, mieszkańcy dzielnicy dowiadują się z rozplakatowanych obwieszczeń. Kiedy? „Najpóźniej w 30 dniu przed dniem wyborów” – czytamy w uchwale RMG.
Kto może kandydować do rady osiedla?
Kandydować może osoba, która skończyła 18 lat i jest zameldowana na terenie jednostki pomocniczej, gdzie odbywają się wybory. Są jednak wyjątki od tych zasad.
Nie może kandydować osoba:
- będąca radnym Miasta Gdańska,
- zatrudniona w Urzędzie Miejskim w Gdańsku,
- zatrudniona na stanowisku kierownika lub zastępcy kierownika jednostki organizacyjnej Miasta,
Do kiedy i gdzie muszą zgłosić się kandydaci, którzy chcą ubiegać się o mandat radnego osiedla?
Mają na to czas najpóźniej do 30 dnia przed dniem wyborów. Zgłaszają się do Miejskiej Komisji.
Jakie dokumenty muszą przedłożyć kandydaci do rady osiedla?
Zgłoszenie kandydata na radnego powinno zawierać: jego nazwisko, imiona, wiek, zawód i miejsce zamieszkania oraz nazwę jednostki pomocniczej, do której kandyduje. Do każdego zgłoszenia należy dołączyć pisemne oświadczenie kandydata o wyrażeniu zgody na kandydowanie. Osoba, ubiegająca się o mandat radnego musi zebrać co najmniej 50 podpisów wyborców zamieszkałych i zameldowanych na pobyt stały w danej jednostce pomocniczej.
Wyborca, popierający zgłoszenie kandydata na radnego, obok podpisu, podaje czytelnie swoje imię, nazwisko i numer PESEL oraz adres zamieszkania.
Ilu kandydatów może startować w wyborach?
Musi być to ilość większa od ustalonej liczby mandatów dla całej jednostki pomocniczej. Na Oruni, mandatów do obsadzenia jest 15. Kandydatów musi być więc tutaj minimum 16. Jeśli będzie ich mniej, wybory nie będą przeprowadzone. W przyszłej, oruńskiej radzie osiedla zasiadać będzie 15 osób.
Czy można głosować na więcej niż jednego kandydata?
Tak. Można głosować na jedną osobę, można wybrać też większą ilość kandydatów. Na Oruni maksymalna liczba skreśleń dla jednego głosującego wynosi 15 nazwisk (tylu kandydatów jest tutaj wybieranych). W przypadku skreślenia większej ilości nazwisk, głos uznawany jest za nieważny.
Wyborca głosuje, stawiając znak “x” w kratce z lewej strony obok nazwiska kandydata.
W jakich godzinach trwa głosowanie?
Od godziny 6 do 20.
Kto wygrywa wybory?
Mandaty przypadają tym kandydatom, którzy uzyskali kolejno największą liczbę ważnie oddanych głosów w okręgu wyborczym.
Co dzieje się, jeżeli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało równą liczbę głosów, uprawniających ich do przyznania im mandatu?
W takiej sytuacji rozstrzyga losowanie. Przeprowadza je Przewodniczący Miejskiej Komisji w obecności innych członków komisji. Przebieg losowania uwzględnia się w protokóle wyników wyborów.
Czy można stracić mandat radnego?
Tak. Dzieje się tak m.in. w sytuacji, kiedy wobec osoby, zasiadającej w radzie osiedla sąd orzeka prawomocny wyrok za przestępstwo popełnione z winy umyślnej.
Czy radni otrzymują wynagrodzenie?
Otrzymują je tylko dwie osoby spośród członków działającej jednostki pomocniczej. Są to: przewodniczący Rady Osiedla i przewodniczący Zarządu Rady Osiedla. Każdy z nich dostaje miesięcznie z miejskiego budżetu 200 złotych.
Kiedy ogłaszane są wyniki wyborów?
Głosy liczą Obwodowe Komisje. W uchwale RMG czytamy: „Niezwłocznie po sporządzeniu protokółu, komisja podaje wyniki głosowania do publicznej wiadomości”.
Czy rada osiedla powstaje po wyborach automatycznie?
Nie. W przypadku, kiedy frekwencja wyborcza nie przekroczyła 8 procent uprawnionych do głosowania mieszkańców danej jednostki pomocniczej, rada osiedla nie powstaje.
Ile dokładnie oruniaków musi zagłosować na radę osiedla, aby ta mogła powstać?
Według Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miejskiego w Gdańsku, na terenie Oruni, Świętego Wojciecha i Lipiec uprawnionych do głosowania (na koniec września br.) było 12994 osoby. 8% z tej liczby wynosi w przybliżeniu 1040. Minimum tylu ludzi z Oruni, Świętego Wojciecha i Lipiec musi zagłosować, aby rada mogła tutaj powstać.
Oruńska rada osiedla w liczbach:
1300 – minimum tylu mieszkańców Oruni, Świętego Wojciecha i Lipiec musi podpisać się pod wnioskiem o powołanie rady osiedla. Dane na koniec września tego roku.
1040 – minimum tylu mieszkańców Oruni, Świętego Wojciecha i Lipiec musi zagłosować w wyborach do rady osiedla, aby mogła ona powstać. Dane na koniec września tego roku.
200 – miesięczna pensja (w złotówkach) przewodniczącego Rady Osiedla i przewodniczącego Zarządu Rady Osiedla.
50 – tyle podpisów mieszkańców musi zebrać każda z osób, kandydująca do rady osiedla.
16 – minimalnie tyle osób musi kandydować do oruńskiej rady, aby można było przeprowadzić wybory.
15 – tylu radnych zasiądzie w przyszłej oruńskiej radzie.
Wstępne terminy:
Złożenie wniosku o powołanie rady osiedla – grudzień/styczeń
Wybory do rady osiedla – marzec/kwiecień
Czas na rejestrację kandydatów do rady osiedla – najpóźniej miesiąc przed wyborami
Ukazanie się informacji o obwodach i adresach komisji wyborczych – najpóźniej miesiąc przed wyborami
