Budynek ten powstał w połowie XIX-wieku. Jak mówił kiedyś podczas wykładu na Oruni, architekt, profesor Jakub Szczepański, widać tutaj wpływ neogotyku. - Widzimy tutaj gotycki szczyt, będący wariantem podobnych szczytów w innych obiektach w Polsce – opisywał profesor i pokazywał ciekawe zestawienie, na którym widać było podobieństwo Gościnnej 1 z budynkami we Wrocławiu, Krakowie, czy Olsztynie.
Przed wojną adres ten był siedzibą zwierzchnika gminy wiejskiej i był nazywany ratuszem. - Funkcję tę sprawował senator Wolnego Miasta Rax Rammiger. I nikt nie mówił do niego „panie wójcie”, czy „panie sołtysie”. Tytułowano go burmistrzem – w rozmowie z nami przypominał Aleksander Masłowski, badacz gdańskiej historii i przewodnik miejski.
Historyk wyliczał też instytucje, które korzystały z tego budynku w latach 1930-41. Były to: ośrodek pomocy bezrobotnym, urząd ds. młodzieży, urząd pomocy społecznej, a od 1935 roku urząd stanu cywilnego i policja kryminalna.
Z kolei w 1940 roku umieszczono tam oddział organizacji odpowiedzialnej za obronę przeciwlotniczą (Luftschutz Reviergruppe 6).
Po wojnie kamienica przy dzisiejszej Gościnnej 1 służyła milicjantom, to tutaj była siedziba oruńskiego komisariatu. Cele dla więźniów i pomieszczenia służbowe dla stróżów prawa – tak z grubsza prezentowało się wnętrze budynku, chociaż prawdą jest, że na temat tego miejsca narosło wiele legend.
O jednej z nich, według której w latach 40-tych i 50-tych w areszcie przy ulicy Gościnnej służby bezpieczeństwa trzymały swoich więźniów, a nawet ich rozstrzeliwały, pisaliśmy już na portalu MojaOrunia.pl. Chodziło o tak zwany Dom Kata, historii tej jednak nie udało nam się potwierdzić w żadnym ze znanych nam źródeł.
W końcu budynek przy Gościnnej 1 opustoszał, bo wyprowadzili się stąd policjanci. Kilka lat temu budynek ten, który należał do Skarbu Państwa, został wystawiony na sprzedaż. Nikt jednak nie chciał kupić tej kamienicy. W zeszłym roku na taki krok zdecydowało się miasto – za niecały milion złotych oruński ratusz został odkupiony.
Obecnie urzędnicy, którzy wcześniej dyskutowali na ten temat z przedstawicielami oruńskich organizacji i radnymi dzielnicy, przygotowują koncepcje zagospodarowania tego miejsca. Z wstępnych pomysłów wynika, że w budynku znajdzie się miejsce na multimedialną bibliotekę. Oruniacy, ale i mieszkańcy innych dzielnic będą mogli wypożyczać książki, płyty i filmy na dwóch piętrach budynku przy Gościnnej 1. Adres ten ma być też najprawdopodobniej siedzibą lokalnej Rady Dzielnicy.
W 2017 roku ma odbyć się remont Gościnnej 1, a w 2018 roku budynek ten ma zostać oddany do użytku. Więcej informacji na temat koncepcji zagospodarowania Gościnnej 1 podamy w osobnym artykule.
Dziś prezentujemy zdjęcia, które pokazują jak teraz wygląda wnętrze Gościnnej 1.